In 2023 wil ik…
Hij doet zelf niet aan goede voornemens met Nieuwjaar. Als hij iets wil veranderen, doet ‘ie dat meteen en wacht hij niet op een bepaald moment. Toch dook hij voor ons in het waarom en hoe van goede voornemens aan het begin van ieder jaar: Thomas Gültzow, universitair docent sociale psychologie (FPN). En, nog mooier, hij geeft tips voor een verhoogde kans op succes bij goede voornemens.
Thomas Gültzow houdt zich vooral bezig met gedragsverandering, besluitvorming en autonomie op het gebied van gezondheidsbevordering. Daar past het fenomeen goede voornemens bij de jaarwisseling perfect in. Het is een wereldwijde en zeer oude gewoonte, met Oud op Nieuw goede voornemens maken. “Tot mijn verbazing,” zegt Gültzow, “Is er veel minder onderzoek naar gedaan dan je zou verwachten. Het is een intercultureel iets en het past perfect in onderzoek naar doelen stellen. Wat vaak gebeurt is dat mensen over dingen gaan nadenken omdat er aandacht voor is. Met Oud en Nieuw wordt er in sociale kringen en de media vaak gesproken over goede voornemens. Dat leidt ertoe dat mensen meer gaan nadenken over hun plannen. Kort voor de jaarwisseling kijken mensen terug op wat goed en minder goed ging. Het is een natuurlijk moment om te besluiten tot veranderingen. Je ziet het overigens niet alleen bij Oud en Nieuw, maar ook met verjaardagen of grote gebeurtenissen. Bijzonder is dat een nieuw jaar ons allemaal tegelijk nieuwe kansen biedt.”
[Interview gaat verder onder het blok over Goede voornemens]
Thomas Gültzow
Universitair docent sociale psychologie (FPN)
Goede voornemens
“Mijn goede voornemen is om zelf kansen te blijven creëren en met volle overtuiging de uitdagingen die het leven biedt aan te gaan!"
"De gedachte hierachter is dat ik dit jaar heb gemerkt dat je door zelf je kansen te creëren op plekken komt waarvan je zelf nog niet wist dat ze bestaan. Ik denk dat het leven je veel kansen en uitdagingen biedt en door deze met beide handen aan te grijpen wordt het leven juist waardevoller en leuker. Dit kan soms spannend zijn, maar achteraf ben ik enorm trots en blij dat ik heb doorgezet. Dit wil ik in 2023 dan ook blijven doen!”
Noah Sijben
Tweedejaars bachelorstudent European Studies
"Minder trainen, meer genieten."
“Ik ben lid van een atletiekvereniging en loop al geruime tijd halve en hele marathons met als doel een optimale prestatie neer te zetten. In mijn leeftijdscategorie wil ik in de regio zo goed mogelijk presteren en daarvoor train ik vier keer in de week. In 2016 ben ik tijdens het Nederlands Kampioenschap marathonlopen vijfde in mijn categorie geworden. Daarnaast heb ik verschillende marathons in minder dan drie uur gelopen, het heilige doel voor veel marathonlopers. Maar nu heeft het onvermijdelijke toegeslagen: sinds een jaar of vijf gaan mijn hardloopprestaties hard achteruit en dat heeft vooral met leeftijd te maken. Al die tijd maak ik een prestatierouwproces door en zeg ik te pas en te onpas dat ik me er volkomen bij heb neergelegd. Maar dat is niet echt zo.
Vanwege dat gebrek aan acceptatie is dit (al of pas?) het eerste lustrum van bovenstaand goed voornemen. Mijn hoofd (en mijn vrouw) zegt: ‘Voer het voornemen uit!’ Mijn ‘buik’ zegt: ‘Kom op, ga er weer voor.’ In 2023 wil ik het hardlopen terugbrengen naar drie keer per week en me focussen op het begeleiden van andere hardlopers. Van dat laatste kan ik ook echt genieten.”
Erik Haakma
Projectmanager Facility Services
“Bewuster bezig zijn met mijn bijdrage aan een beter milieu."
"Het is een voor de hand liggend voornemen, maar daarom zeker niet minder belangrijk. Als student doe ik onbewust al best veel dingen die mijn ecologische voetafdruk verminderen. Denk aan afval scheiden zodat ik minder restafvalzakken hoef te kopen, het openbaar vervoer of de fiets gebruiken in plaats van met de auto die rijdt op dure benzine en vegetarisch eten zodat ik geen dure biefstuk hoef te kopen. Toch doe ik deze dingen in de eerste plaats vooral om geld te besparen voor mijzelf. Om die reden wil ik me bewuster worden van de impact die deze acties hebben op het milieu. Vaak helpt bewustzijn creëren al enorm met gedrag verbeteren. Ik hoop dat door de kleine stap om bewuster bezig te zijn met het milieu, ik binnen mijn mogelijkheden mijn ecologische voetafdruk kleiner kan maken. Zo blijft het een makkelijk en realistisch voornemen, dat toch een hele positieve uitkomst zal hebben.”
Lieve van Woerden
Derdejaars bachelorstudent Gezondheidswetenschappen
Van UM-studenten en -medewerkers...
-
Fabienne Dingena-Geuskens"Ik neem me voor om mezelf niet meer te veranderen tegenover anderen en gewoon mijn leven te leiden. Dat maakt het leven zoveel eenvoudiger.”
-
Noah Sijben“Mijn goede voornemen is om zelf kansen te blijven creëren en met volle overtuiging de uitdagingen die het leven biedt aan te gaan!"
-
Erik Haakma"Minder trainen, meer genieten."
-
Lieve van Woerden“Bewuster bezig zijn met mijn bijdrage aan een beter milieu."
Veranderde voornemens
We denken dieper na over onze goede voornemens, en ze zijn anders dan tien jaar geleden. Wie besloot vele jaren geleden nog de mobiele telefoon minder te gebruiken om meer aandacht voor de kinderen te hebben? Gültzow: “En dan zijn er natuurlijk nog de grote bewegingen zoals Dry January, Veganuary en Stoptober. Ook deze thema’s zou je tien jaar geleden niet snel zijn tegengekomen. Het gebeurt vaak dat mensen over iets gaan nadenken omdat er aandacht voor is. En als ze erover nadenken, besluiten ze plannen te maken om iets te veranderen. Tijdens mijn promotieonderzoek ontwikkelde en toetste ik een landelijk stoppen-met-roken-programma en in oktober, tijdens Stoptober, hadden we plotseling meer aanmeldingen. Stoptober is duidelijk rokengerelateerd, Dry January richt zich natuurlijk op minder alcoholgebruik en Veganuary wil mensen minder dierproducten laten eten. Goede voornemens met Nieuwjaar zijn veel breder, die lopen ver uiteen.”
Succes verhogen
Helaas komt er vaak van die goede voornemens niets terecht na de eerste paar weken in het nieuwe jaar. Hoe komt dat en kunnen we daar iets aan doen? “We weten dat mensen niet altijd goed zijn in het stellen en formuleren van doelen. Uit onderzoek weten we hoe doelen beter gerealiseerd kunnen worden. Zo weten we bijvoorbeeld dat het helpt als je moeilijkere doelen stelt, want die zorgen voor meer motivatie. Ook is het belangrijk specifieke doelen te stellen en niet te vaag te blijven. Als je bijvoorbeeld zegt: ‘In 2023 wil ik meer gaan bewegen’, dan is dat lastig te evalueren. Wat is een beetje meer bewegen? Doelen moeten moeilijk genoeg zijn, dat weten heel veel mensen niet. Tegelijkertijd moet je de balans goed weten te vinden. Dat wat je ambieert mag best pittig zijn, maar ook weer niet zo moeilijk dat je denkt ‘Dit ga ik nooit halen’. Dat is natuurlijk heel individueel. Voor iemand die nooit hardloopt, is één keer per week rennen waarschijnlijk een veel moeilijker doel dan voor iemand die marathons loopt. Een ander advies is: vertel mensen over je doelen, dat helpt echt. En heel belangrijk, formuleer je doel als iets wat je wilt doen en niet als iets wat je wilt laten. Zeg dus ‘Ik ga één keer per week wandelen’ en niet ‘Ik wil één avond per week minder op de bank zitten’. Ook daar is onderzoek naar gedaan. Als mensen vaker positieve doelen formuleren, dan voelen ze zich beter. Wat ook goed werkt, is samen met iemand anders doelen stellen, bijv. samen met je partner of goede vriend afspreken een keer in de week te gaan sporten.”
Een ander advies is: vertel mensen over je doelen, dat helpt echt. En heel belangrijk, formuleer je doel als iets wat je wilt doen en niet als iets wat je wilt laten.
Thomas Gültzow
Geen handdoek in de ring
“Stoppen met roken is een heel interessant voorbeeld van een goed voornemen omdat het iets is dat mensen vaak moeten doen. En het is heel erg moeilijk. Gemiddeld zien we vaak dat mensen meerdere malen een stoppoging moeten ondernemen. Voor al die mensen is het goed om te weten dat het niet de allereerste keer hoeft te lukken. Als je er een of twee keer niet in slaagt te stoppen, dan kan het de derde keer toch best een succes worden. En je leert van elke poging. Ik heb tijdens mijn onderzoek gesproken met veel mensen die wilden stoppen en er was vrijwel niemand bij die nooit eerder een stoppoging had gedaan. Al die mensen konden heel goed zeggen wat voor hen individueel niet werkte. Als je bijvoorbeeld merkt dat stoppen met roken moeilijk is als er alcohol wordt gedronken, dan weet je dat je bij een volgende poging moet uitvinden hoe je kunt omgaan met feestjes. Dat vind ik zelf een heel fijne gedachte, dat mensen weten dat ze niet falen. Het is nu niet gelukt, maar ik ben niet de enige en heel veel mensen lukt het uiteindelijk wel. Dus een volgende keer is het mijn beurt.”
Tekst: Margot Krijnen
Lees ook
-
Steeds meer Nederlanders hebben te maken met schulden en armoede. Dat probleem los je niet alleen op door mensen op individueel niveau te helpen. Een pleister op een gebroken been is ook niet voldoende. Voor échte verandering is een systematische aanpak nodig. In het ELSA Lab Armoede en Schulden...
-
Hoe ziet de duurzame stad van de toekomst eruit? Om die vraag te beantwoorden moet je niet alleen te rade gaan bij experts, zegt postdoctoraal onderzoeker Özlemnur Ataol. Ook de jongste gebruikers van de stad, kinderen en jongeren, moeten gehoord worden. Een stad waarin zij kunnen floreren, is...
-
De Universiteit Maastricht draagt zorg voor veel markante gebouwen die we allemaal kennen. Door ze een nieuwe bestemming te geven, behouden we deze iconen en geven we ze een nieuwe invulling, waardoor ze het kloppende hart vormen van een bruisende stad.
